Diyaliz Nedir?
25 Temmuz 2024

Diyaliz Nedir?


Böbrekler, kandaki atık maddeleri, fazla sıvıyı ve toksinleri atmaya yarayan hayati organlardır. Aynı zamanda kemik sağlığı ve kan hücrelerinin üretimi için de büyük öneme sahiptirler. Böbrekler gerektiği gibi çalışmadığında kanda zararlı maddeler birikir, kan basıncı yükselir ve vücut dokularında fazla sıvı birikir. Bu durumda ödem adı verilen şişlikler ortaya çıkar. Böbreklerin yetersiz çalıştığı durumlarda diyaliz tedavisi veya böbrek nakli gereklidir.

Diyaliz, özel bir makine yardımıyla kandaki fazla atıkların, tuzun ve sıvının atılmasını sağlayan bir tedavi yöntemidir. Bu yöntem, böbrek hastaları için büyük öneme sahiptir. Diyaliz sayesinde kan sağlıklı ve normal dengesine kavuşturulur. Diyalizin farklı türleri bulunmaktadır.

Hemodiyaliz

Hemodiyaliz, diyaliz makinesi ve diyalizör yardımıyla kanın filtrelenmesi işlemidir. Bu süreçte hastalar, böbreklerin kanı filtreleme işlevini yerine getiren bir makineye bağlanır. Hemodiyaliz seansı boyunca makinede bulunan özel bir filtre sayesinde kan akışı sağlanır. Bu filtre, kanda bulunan atıkları ve fazla sıvıyı temizlerken, gerekli minerallerin (sodyum ve potasyum) dengesini korur. Temizlenen kan, vücuda geri verilir. Haftada birkaç kez diyaliz seansına girmek gerekebilir. Seans süresi, böbreklerin çalışmasına, alınan sıvının miktarına, hastanın kilosuna, diyaliz makinesinin türüne ve kandan ne kadar atık toplandığına bağlıdır.

Periton Diyalizi

Periton diyalizi, karın bölgesine özel bir temizleme solüsyonu yerleştirilerek kanın vücut içinde filtrelenmesi işlemidir. Bu yöntemde, karın bölgesi filtre olarak kullanılır ve kan temizlenir. Hasta çalışırken, günlük aktivitelerini devam ettirirken veya uyurken kan temizlenir. İlk diyalizden önce, karın bölgesinde giriş oluşturmak için cerrahi müdahale yapılır. Bu müdahale sırasında göbek deliğinin etrafına küçük bir kesik yapılır ve kateter adı verilen plastik bir tüp mide ve çevresindeki organların etrafına yerleştirilir. Diyaliz zamanı geldiğinde, kateterden diyalizat adı verilen bir temizleme solüsyonu yerleştirilir.

Periton diyalizi üç aşamadan oluşur:

  • Doldurma: Bu aşamada, diyaliz solüsyonu kateter üzerinden göbeğe akıtılır.
  • Bekleme: Kandaki atık maddeler ve fazla sıvı, peritoneal zarın ince dokusundan geçip diyaliz solüsyonuna karışır. Solüsyonun göbekte kalma süresi "bekleme" olarak adlandırılır ve bu süre 4-6 saat arasında değişebilir.
  • Boşaltma: Diyaliz solüsyonu boşaltıldığında, kanda bulunan fazla sıvı ve atıklar da boşaltılmış olur.

Diyaliz Kimlere Uygulanır?

Diyaliz, böbrek hastalığı son aşamaya gelmiş olan hastalar veya kalıcı böbrek yetmezliği olan kişiler için uygulanan bir yöntemdir. Böbrek fonksiyonlarının yaklaşık %85-%90'ının kaybedildiği durumlarda diyaliz ihtiyacı ortaya çıkar. Geçici diyaliz yöntemleri ise bazı özel durumlarda uygulanmaktadır. Son aşama böbrek hastalarında sıkça uygulanan tedavi hemodiyalizdir. Ancak diyalize girmesi gereken çocuklara genellikle peritoneal diyaliz uygulanır.

Diyaliz Esnasında Ne Olur?

Diyaliz, kendi başına ağrı veya rahatsızlık yaratmaz. Ancak bazı hastalarda tansiyon düşebilir. Bu durumda mide bulantısı, baş ağrısı, kas ağrısı ve kusma gibi yan etkiler görülebilir. Bu yan etkiler genellikle birkaç seanstan sonra kendiliğinden kaybolur. Diyaliz esnasında hastalar kendini yorgun hissedebilir ve enerjileri düşebilir. Ayrıca diyaliz hastalarında depresyon belirtileri de görülebilir. Peritoneal diyaliz sırasında klinikte olma zorunluluğu olmaması nedeniyle bağımlılık azalır ve hasta günlük işlerine devam edebilir.

Diyalize Girilmezse Ne Olur?

Diyalize girilmediği takdirde böbrekler işlev kaybına devam eder ve böbreklerin görevlerini yerine getirememesi yaşamı sürdürememeyi getirir. Bu nedenle diyaliz hayati önem taşımaktadır.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

İhtişam

25 Temmuz 2024 Perşembe

Böbreklerim yeterince çalışmadığı için doktorum diyalize başlamam gerektiğini söyledi. Diyalize girmek gerçekten ağrılı veya rahatsız edici mi? Ayrıca seanslar sırasında tansiyonum düşerse ne yapmam gerekiyor? Hemodiyaliz ve periton diyalizi arasındaki farklar nelerdir, hangisini seçmeliyim?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Merhaba İhtişam,

Öncelikle, böbrek sağlığınızla ilgili yaşadığınız durumu anlıyorum ve size geçmiş olsun dileklerimi iletmek istiyorum. Diyaliz süreci hakkında endişelerinizin olması çok normal. Diyaliz seanslarının kendisi genellikle ağrılı değildir, fakat ilk birkaç seans sırasında bazı rahatsızlıklar yaşayabilirsiniz. Vücudunuz bu sürece alıştıkça, rahatsızlık hissi de azalacaktır.

Seanslar sırasında tansiyonunuz düşerse, hemen sağlık personeline bildirin. Onlar gerekli önlemleri alarak size yardımcı olacaklardır. Bol sıvı alımı ve tuz tüketiminizi ayarlamak da tansiyonunuzu dengelemeye yardımcı olabilir.

Hemodiyaliz ve periton diyalizi arasında bazı önemli farklar vardır. Hemodiyaliz, haftada birkaç kez bir makineye bağlanarak kanınızın temizlenmesini sağlar. Bu işlem genellikle bir diyaliz merkezinde gerçekleştirilir. Periton diyalizi ise, karın boşluğunuza yerleştirilen bir kateter aracılığıyla vücudunuzun iç zarı olan peritondan sıvı geçirilerek kanınızın temizlenmesini sağlar. Bu yöntemi evde uygulayabilirsiniz.

Hangi yöntemi seçeceğiniz, yaşam tarzınıza, sağlık durumunuza ve doktorunuzun önerilerine bağlı olarak değişebilir. Doktorunuzla bu konuyu ayrıntılı bir şekilde konuşmanız önemlidir. Sağlıklı günler dilerim.

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Diyaliz Endikasyonları

Diyaliz Endikasyonları

Popüler İçerikler

Diyaliz Bölümü

Diyaliz Bölümü

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Periton Diyalizi

Periton Diyalizi

Diyaliz Fistülü Belirtileri ve Tedavisi

Diyaliz Fistülü Belirtileri ve Tedavisi

Diyaliz Teknikeri Nelerdir?

Diyaliz Teknikeri Nelerdir?

Diyaliz Hemşireliği

Diyaliz Hemşireliği

Diyaliz Nasıl Yapılır?

Diyaliz Nasıl Yapılır?