Diyaliz Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi
22 Haziran 2024

Diyaliz Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi

Diyaliz Hastalığı ve Diyaliz Tedavisi

Diyaliz Nedir?

Diyaliz, böbrek yetmezliği olan hastalarda vücutta birikmiş olan fazla sıvı ve atık maddelerin yarı geçirgen bir zar aracılığıyla temizlenmesi işlemidir. İnsanlarda iki adet böbrek bulunmakta olup bu böbrekler, arkada bel omurlarının yanında her iki tarafta yer alır. Böbreklerin ağırlığı yaklaşık 150 gram, boyu yaklaşık 12 cm, eni 6 cm, kalınlığı ise 3 cm'dir. Böbreklerin temel görevi idrar oluşturmaktır. Böbrekler, kalp tarafından pompalanan kanı alır, glomerüller aracılığıyla süzer ve idrar üretir. Bu işlem sayesinde tüketilen gıdaların sindirilmesi esnasında ortaya çıkan zehirli maddeler ve ekstra su vücuttan uzaklaştırılır.

Böbreklerin Diğer Görevleri

Böbrekler sadece idrar üretimiyle sınırlı kalmaz, aynı zamanda birçok önemli görevi de üstlenir:
  • Kan basıncının kontrolünde renin hormonunun etkisiyle rol oynar.
  • Eritropoetin hormonunun katkısıyla kan hücrelerinin oluşumunu sağlar.
  • Kalsiyum-fosfor dengesini ayarlayarak kemik metabolizmasında etkilidir.

Diyaliz Tedavi Türleri

Böbrek fonksiyonlarının ciddi şekilde azaldığı hastalarda diyaliz tedavisi başlatılmalıdır. İki tür diyaliz tedavisi bulunmaktadır:

Periton Diyalizi

Periton diyalizi, hastaya verilen sıvının karın boşluğuna geçerek buradaki atık maddeler ile karışması ve bu atık maddelerin tahliye edilmesi işlemidir.

Hemodiyaliz

Hemodiyaliz, hastanın kanının özel makineler yardımıyla damardan alınarak temizlenip tekrar hastaya enjekte edilmesi işlemidir. Bu işlem hastanın durumuna göre haftada 1-3 kez yapılmalıdır.

Kimler Diyaliz Tedavisine İhtiyaç Duyar?

  • Böbrek yetmezliğine bağlı tedavisi önlenemeyen kusma ve böbrek faaliyetlerinin %80-90'ını yitirmiş hastalar.
  • Tedavi edilemeyen sıvı artışı.
  • Böbrek yetmezliği nedeniyle meydana gelen kanama eğilimi.

Hemodiyaliz Öncesi Hazırlık

Hemodiyaliz öncesinde bir hazırlık aşaması gereklidir. Hastadan alınacak kanın makineye verilmesinden önce normalden daha büyük bir damar yolu açılmalıdır. Bu gereklilik doğrultusunda hastanın atardamarı ve toplardamarı cerrahi yöntemle birleştirilir. Ancak acil durumlarda damar içi kateterizasyon uygulanabilir.

Diyaliz Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Böbrek yetmezliği şikayetleri genellikle böbrek faaliyetlerinin %80-90'ını kaybettiğinde ortaya çıkar.

İdrar Miktarı, Sıklığı ve Görünümü

Vücutta şişlik (ödem) varlığı böbrek hastalığının işareti olabilir. Ödem başlangıçta göz çevresinde başlar ve yüzde, uyluk bölgesinde, karın bölgesinde ve bacaklarda görülebilir.

Ağrı

Karın ağrısı, kasık ağrısı ve böğür ağrısı idrar yolu iltihabına veya böbrek taşına işaret edebilir.

Diğer Belirtiler

Nefes darlığı, kusma, kaşıntı, halsizlik, bulantı ve kilo kaybı böbrek yetmezliği ile ilişkilendirilebilir.

Diyaliz Hastalığında Tanı Nasıl Konulur?

  • İdrar Testi: Protein, kan ve şeker tespit edilebilir.
  • İdrar Kültürü: İdrar yolu iltihabının var olup olmadığı tespit edilir.
  • 24 Saatlik İdrar Toplama: Protein kaybı tespit edilebilir.
  • Kan Testleri: Sodyum, üre, potasyum, kreatinin, kalsiyum ve fosfor oranları değerlendirilir.
  • Ultrason (USG): Böbrekler, idrar torbası ve idrar yolları görüntülenir.
  • İntravenöz Pyelografi (IVP): Böbrek ve idrar yollarının görüntülenmesi için damardan kontrast madde verilir.
  • Böbrek Biyopsisi: Böbrekten parça alınarak detaylı inceleme yapılır.

Diyaliz Hastalığında Tedavi Yöntemleri

Diyaliz hastalarında çeşitli tedavi yöntemleri uygulanır:

Kansızlık Tedavisi

Böbrek yetmezliği kansızlığı, kan yapımını sağlayan eritropoetin hormonunun yetersizliği nedeniyle ortaya çıkar. Bu hormonlar hastalara cilt altına enjekte edilir.

Demir Tedavisi

Kan kaybı ve kırmızı kan hücrelerinin çoğalması ile besinlerle yeterli demirin alınmaması sonucunda diyaliz hastalarında demir yetersizliği oluşur. Bu tür hastalarda demir takviyesi ağızdan veya damar yoluyla uygulanır.

Kemik Hastalığı Tedavisi

Kanda fosfor düzeyinin artmasını önlemek amacıyla kalsiyum tuzları kullanılır. Kalsiyum düzeyinin artırılması D vitamini takviyesi sayesinde sağlanır.

Diyaliz Hastalığında Hipertansiyon Tedavisi

  • Kalsiyum kanal blokerleri.
  • Su fazlalığının ortadan kaldırılması ve kuru ağırlık dengesi sağlanması.
  • AT-2 enzim inhibitörleri.
  • Tuz kısıtlaması.
  • Diüretikler.
  • Alfa blokerler.
  • Beta blokerler.

Beslenme Düzeni

Diyaliz hastalarında beslenme büyük önem taşır. Böbrekler üre, fosfor ve potasyumu yeterince çıkaramadığı için bu maddelerin kan oranları yükselir. Bu nedenle potasyum, fosfor ve protein bakımından zengin besinlerden kaçınılmalıdır.

Süt, peynir, yoğurt, sakatat, et, yumurta sarısı, kuru baklagiller, dondurma, kuruyemiş, kolalı içecekler, balık fosfor ve proteinden zengindir. Muz, kavun, kayısı, incir gibi meyveler ve sebzeler potasyum bakımından zengin gıdalardır.

Diyaliz Hastalığından Korunma Yolları

  • Böbrek fonksiyonunu bozabilecek ilaçlardan kaçınmak.
  • Böbrek yetmezliği geliştikten sonra enfeksiyonların kontrolü.
  • Hipertansiyon durumunda kan basıncının kontrolü.
  • Enfeksiyonların önlenmesi.
  • Şeker hastalığında kan şeker düzeyinin kontrol edilmesi.

Diyaliz tedavisi ve korunma yöntemleri, böbrek sağlığının korunması ve yaşam kalitesinin artırılması açısından büyük önem taşır. Bu nedenle, böbrek sağlığınızı korumak için düzenli sağlık kontrolleri yaptırmalı ve uzman hekimlerin önerilerine uymalısınız.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

İlk soruyu siz sormak istermisiniz?

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Diyaliz Nedir?

Diyaliz Nedir?

Popüler İçerikler

Diyaliz Nasıl Yapılır?

Diyaliz Nasıl Yapılır?

Diyaliz Endikasyonları

Diyaliz Endikasyonları

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Diyaliz Hastalarında Beslenme

Diyaliz Hastalarında Beslenme

Diyaliz Taban Puanları

Diyaliz Taban Puanları

Diyaliz Bölümü

Diyaliz Bölümü

Diyaliz Çeşitleri Nelerdir?

Diyaliz Çeşitleri Nelerdir?

Periton Diyalizi

Periton Diyalizi