Periton, karında bulunan organları ve karın duvarını çevreleyen zarın tıbbi alandaki ismidir. Periton Diyalizi ise karın boşluğuna küçük bir cerrahi işlem vasıtasıyla peritona ince, yumuşak ve silikondan yapılan katater adı verilen tüpün yerleştirilmesiyle uygulanan bir diyaliz işlemidir.
Periton diyalizi iki türlü gerçekleştirilir:
SAPD (Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi): Sürekli ayaktan periton diyalizi işleminde, hastanın beden yapısına uygun olarak çocuk hastalar için 100 – 1000 ml arası, yetişkin hastalar için ise 2000 – 2500 ml kadar özel olarak hazırlanan periton diyalizi solüsyonu hastanın karın boşluğu içerisine verilir. Karın boşluğu içerisine veriler özel periton diyaliz solüsyonu 4 – 6 saat kadar hastanın vücudunda kaldıktan sonra yenibir periton diyaliz solüsyonu ile değiştirilir. Bu 4 – 6 saat içerisinde böbrek işlevini yerine getiremediği için biriken fazla sular, zararlı maddeler, üre, kreatinin gibi atık maddeler periton diyaliz solüsyonuna geçer. Karın boşluğuna diyaliz sıvısının ulaştırılması ve atık maddelerin boşaltılması işlemi yer çekimi sayesinde gerçekleşmektedir. Bu olaya“Periton Diyaliz Değiştirme İşlemi“adı verilir. Periton diyalizi işlemi hasta tarafından gün içerisinde 4 veya 5 kere yapılmaktadır. Bu şekilde uygulanmakta olan periton diyalizi işlemine SAPD yani sürekli ayaktan periton diyalizi adı verilir.
(APD) Aletli Periton Diyalizi: Hastane dışında, ev içerisinde de diyalize girmek isteyenlerin seçtiği yöntem aletli periton diyalizidir. Bu tedavi türünde, hasta ev içerinde makine aracılığıyla kendisine periton diyalizi uygulayabilmektedir. Kişi, uyumadan önce periton diyalizi setini ve solüsyonunu periton diyalizi makinesine yerleştirir ve periton diyaliz makinesini doktorun önerdiği biçimde programlar. Kişi gece boyunca yaklaşık 8 – 10 saat uyurken, makineye bağlı kalır. Bu süre içerisinde periton diyaliz makinesi hastanın karış boşluğuna diyaliz sıvısını, diyaliz solüsyonunu kendiliğinden uygular, bekletir ve hastanın kanı içerisindeki biriken fazla suları, üre ve kreatinin gibi zararlı maddeleri boşaltır. Hastanın durumuna göre tedavide değişikliğe gidilebilir.
Periton Diyalizinin Avantajları
Hastaya, diyaliz teknikeri ve periton diyalizi hemşiresi tarafından diyaliz eğitimi verildikten sonra hastaneye, doktora ya da diyaliz teknikerine gerek kalmadan kendi bakımını kendi yapabilir ve kendi tedavisini kendi başına üstlenebilir.
Beslenme ve sıvı konusunda kısıtlamaları fazla olmamaktadır.
Hemodiyalizdeki gibi kan kaybı olmaz
Eğitimi basit ve kısa sürmektedir.
Kalp ve damara yüklenmesi daha az olduğundan dolayı, yaşlı ve çocuk olan hastalarda daha fazla tercih edilebilen bir tedavi şeklidir.
Periton diyalizinde hastanın meslek, okul, seyahat gibi günlük hayatında herhangi bir aksama görülmez.
Periton Diyalizinin Dezavantajları Nelerdir?
Sürekli ayaktan periton diyalizinde gün içerisinde 4 – 5 defa solüsyon değişimi yapmak gerekebilir.
Protein kaybı açığa çıkabilir.
Hastanın karın boşluğunda devamlı katater kalmaktadır.
Ayaklı periton diyalizinde hasta gece boyunca diyaliz makinesine bağlı kalmak zorundadır.